brievenboek van Chinees missionaris
In de loop van de jaren zijn er zo'n 335 brieven van Frans Schraven, gestuurd aan zijn familie, verzameld. Ze verschenen jaren geleden in zeer beperkte oplage onder de titel van 'Brieven van bisschop Frans Schraven'. Wie de brieven leest, houdt er een zekere teleurstelling aan over. Frans reageert heel vaak op wat er in de familie gebeurt. Daarmee is het een dankbare bron voor de eigen familiegeschiedenis. Hij gaat wel enigszins in op wat in China gebeurt en wat hem overkomt, maar het geheel rechtvaardigt niet om het als echt boek voor een breder publiek uit te geven. Dit in tegenstelling tot het brievenboek van de Nederlandse Lazarist Johan Meijer, 'Taaie trouw tussen donderbussen en voetzoekers', dat op 22 november in Panningen is gepresenteerd. Wie graag wil weten in welke omstandigheden bisschop Schraven in China moest werken, kan te rade gaan bij dit boek, ook al werkte Frans Schraven in Noord China en Johan Meijer in Zuid China.
Johan Meijer trok in 1916 naar China en bleef daar in de provincie Kiangsi (Zuid China) onafgebroken werkzaam, trouw aan zijn mensen tot zijn verbanning door de communisten in 1952. Het jaar daarop vertrok hij naar Formosa/ Taiwan om daar onder de gevluchte Chinezen zijn werk nog eens tien jaar voort te zetten.
De ondertitel van het boek 'Taaie trouw tussen donderbussen en voetzoekers' geeft de omstandigheden weer waaronder Johan Meijer in China leefde. De term 'donderbussen' staat voor het 'donderend geweld' waarin hij in China onverstoorbaar door werkte, terwijl om hem heen roversbendes de omgeving plunderden en platbrandden, moord en doodslag aan de orde van de dag waren, de communisten in de twintiger jaren juist de provincie Kiangsi als bakermat gebruikten voor de ontwikkeling van hun organisatie en de omgeving onveilig maakten, de Japanners in de dertiger jaren bommen rondom hem lieten neerkomen en in de veertiger jaren de communisten hem het werken steeds meer onmogelijk maakten en hem het land uitzetten. Johan Meijer moest in zijn studententijd een tweede naam toevoegen. Het werd Gabriël. Tussen al die gevaren en bedreigingen had hij in Gabriël een uitstekende beschermengel. De term 'voetzoekers' staat voor het vuurwerk dat Chinezen voor hem afstaken uit waardering voor zijn betrokkenheid en zorg voor hen.
In zo'n 280 brieven doet Meijer verslag van zijn leven in China en Taiwan. Jarenlang was hij leraar op het klein- en grootseminarie waar hij filosofie gaf. In zijn brieven blijft hij leraar en informeert zijn Nederlandse achterban over de Chinese cultuur en de ontwikkelingen in kerk en samenleving. Ondanks alle bedreigingen getuigen zijn brieven van een optimist die leeft vanuit het christelijke geloof. Postuum vertelt Johan Meijer ons in zijn brievenboek waarin hij geloofde en waarvoor en hoe hij leefde in soms onmenselijke omstandigheden. De brieven laten kijken in de keuken van het rijke missionarisleven in China en Taiwan in de eerste helft van de vorige eeuw.
In zijn brief van 2 januari 1938 maakt hij melding van de moord op bisschop Schraven. Hij schrijft aan zijn familie: 'In de kranten zullen jullie wel gelezen hebben dat in Chengtingfu losbandige Japanse soldaten Mgr. Schraven, vijf priesters en twee broeders op 9 en 10 oktober vermoord hebben. Zij waren allemaal van onze Congregatie, uitgezonderd één priester die Trappist was. We hebben dus acht nieuwe martelaren'.
Het 400 pagina's tellende boek is rijk voorzien van foto's uit allerlei archieven. Het boek is verschenen in samenwerking met het Ferdinand Verbiest Instituut in Leuven, waar het ook verkrijgbaar is via Pieter.Ackerman@fvi.kuleuven.be . Het boek is ook verkrijgbaar bij de Lazaristen in Panningen: secretariaat@lazaristen.com .
Het boek leest als en avonturenroman, maar gaat wel over de keiharde realiteit van het missionarisleven in China.