As van de martelaren in China
Een eindeloos herhaalde vraag: Na de moord op de 9 martelaren door soldaten van het Japanse leger werd vlak voor de kathedraal van bisschop Frans Schraven (Zhending, 260 km ten zuiden van Beijing) ) op kosten van het Japanse leger een gedachtenismonument opgericht. Het was bij het zien van dit monument dat enkele Japanse soldaten zich één jaar na de moord het motief van de moord lieten ontvallen met de woorden: 'Hadden zij de 200 Chinese vrouwen en meisjes gegeven, dan waren zij niet vermoord'. Een commandant van het leger had op de dag van de moord (9 oktober 1937) een forse aanvaring met bisschop Schraven toen hij de bisschop 200 vrouwen kwam vragen als 'troostmeisjes' voor de Japanse soldaten. De bisschop ging voor Chinese vrouwen door het vuur en belandde daardoor uiteindelijk zelf in het vuur.
Het is een opvallend feit dat alle jaren door dat monument overeind gebleven is en met overheidsgeld prachtig gerestaureerd. Zelfs de culturele revolutie in China, die een verwoestende uit werking had op o.a. alles wat met religie te maken had, ging aan dit monument voorbij. Alleen de namen van de martelaren op het monument werden een aantal jaren voorzien van teksten van Mao. Maar het monument doorstond de radicale Chinese 'secularisatie'. Diverse jaren stelde iemand de vraag: 'Wat is het geheim dat dit monument altijd overeind gebleven is'. Het missieterrein van bisschop Schraven werd bij de machtsovername door de communisten in beslag genomen en tot militair terrein bestemd. Van het missieziekenhuis werd een militair ziekenhuis gemaakt, dat momenteel de stad Zhending domineert. Zou het kunnen zijn dat het militaire terrein bescherming heeft geboden aan dit gedachtenismonument? Of zou er dan een ander motief zijn. Enkele dagen geleden werd in het archief over de moord op bisschop Schraven de correspondentie gevonden over de oprichting van het monument. Wat blijkt? In het monument heeft men een ruimte opgenomen waarin zakken met gevonden as een definitieve plek gekregen hebben. Het monument blijkt dus een stenen 'reliekhouder' te zijn. Wat een ontdekking. Zou dat hét finale antwoord zijn op die eindeloos gestelde vraag? Zouden de Chinezen ondanks alles al die jaren respect hebben bewaard voor die verdedigers van Chinese vrouwen? Waarschijnlijk te mooi om waar te zijn. De aanwezigheid van 5 à 6 zakken met as in het monument verklaart wel waarom nog regelmatig tot de dag van vandaag gelovigen gaan bidden bij dit monument.