Op de vuist tegen verkrachting
Mgr. Schravenlezing 2018 door pater Rob Hoogenboom ofm
De Mgr. Schravenlezing maakte indruk op de aanwezigen vanwege de grote oprechtheid waarmee de inleider inging op het onderwerp. Zo bijzonder dat de inleiding hier wordt opgenomen.
Over de titel
'Op de vuist tegen verkrachting'. Wat mooi dat gisteren bekend geworden is dat twee mensen die seksueel geweld als wapen, aan de kaak stellen, de Nobelprijs voor de vrede ontvangen: Nadia Murad, ontvoerd en verkracht door IS, die haar leven in dienst stelt van andere slachtoffers van verkrachting, en Denis Mukwege die in Congo fysieke schade herstelt van vrouwen die op gewelddadige wijze verkracht zijn. Dat deze kant van oorlog naar voren gehaald wordt. Je moet er toch niet aan denken dat president Trump die prijs gekregen zou hebben.
In deze titel herken ik ook de enthousiaste en strijdbare inzet van Vincent Hermans en zijn vrouw Marja, maar ik heb ook gemengde gevoelens bij deze titel. Ik voel me ook verlegen als vertegenwoordiger van de kerk, lid van een religieuze orde die niet vrijuit gaat in het seksueel misbruik van minderjarigen. In Nederland is dat in 2010 aan het licht gekomen en nog steeds worden we ermee mee geconfronteerd. Het is vaak eerste waar mensen aan denken bij kerk: seksueel misbruik.
Terecht zeggen mensen: die vuist had je wel wat eerder mogen maken. Vandaar mijn gemengde gevoelens. En hoe vervelend ook: voorop staan nu de slachtoffers van dit misbruik. Dat er voor hen erkenning, hulp, genoegdoening komt. Dat aan het licht kon komen welke een schade dit aan mensen gebracht heeft en welk een zware last dit op hun leven gelegd heeft. Dat is van groot belang. Slachtoffers van misbruik konden tevoorschijn komen, nadat het lange jaren onmogelijk was of niet serieus genomen werd. Soms vind ik het jammer dat de positie en de invloed van de kerk zo gering is, maar die afbrokkelende machtspositie heeft ook de ruimte geschapen waardoor dit leed wat bedienaren van de kerk aan kinderen en minderjarigen heeft aangedaan, op tafel kon komen. Veel mensen ondergaan dit met grote schaamte. Niet te verteren dat bedienaren van de kerk zich daaraan schuldig maakten. Dat een kerk met zijn hoge pretenties en normen zich hieraan schuldig maakte en schijnbaar niets deed om het te stoppen. Bij velen wekt de woede en afkeer. Zo zeer dat ze kerk en geloof op geen enkele manier nog serieus nemen. We hebben dit 'vonnis' over onszelf afgeroepen. Beschamend. Ik ben blij dat de kerk niet meer de macht heeft om dit allemaal onder de pet te houden.
Ik houd heel erg van het woord dat Jezus spreekt in het Lukasevangelie, als het gaat om de verkondiging van het koninkrijk van God. 'Niets dat verborgen is blijft geheim; alles wat verborgen is zal bekend worden en aan het licht komen'. Het is een beetje gissen wat het precies betekent. Het lijkt er op dat er iets van geheim onthuld wordt. Wat tot nu toe verborgen was, wordt in Jezus openbaar, dat we heel nieuw dingen mogen ontdekken en zien. Maar voor mij is het ook een troostend, geruststellend en veelbelovend woord geworden, dat de waarheid aan het licht zal komen. Het kan een tijd duren. Maar we hebben het gezien met de bonnetjesaffaire die de VVD bleef achtervolgen, we zien dat nu soms na 20 jaar gerechtelijke vonnissen herzien worden; dat ook recht gedaan wordt aan mensen die onderdrukt zijn, maar ook seksueel misbruik op alle plekken in de samenlevingen aan het licht komt.
Nu de waarheid aan het licht gekomen is, hoop ik dat weer ruimte komt en dat het goede en heilzame van geloven in beeld kan komen. Bijvoorbeeld zoals de kerken en de moskeeën van Oss in het nieuws kwamen toen ze de deuren open zetten zodat mensen konden binnenlopen met hun geschoktheid en verdriet om die kinderentjes die zo noodlottig op de spoorwegovergang omgekomen waren. Een kerk waar je toevlucht zoekt. Dan is de kerk, dan is de moskee wat ze hoort te zijn: een veilige plek waar je met je verdriet kunt binnen komen, waar je neer kunt leggen, waar je geen raad mee weet.
Naar China, en iemand die zijn vuist geheven heeft
Daarom- nu ga ik naar China- mag ook het verhaal over de vuist van Aemilianus van Heel verteld worden, die echt een vuist gemaakt heeft. Met zijn vuist sloeg hij Japanse soldaat tegen de vlakte toen die kwam om vrouwen en meisjes, die hun toevlucht gezocht hadden in zijn kerk.
lees hier de volledige lezing