NIEUWSBRIEF
'MGR. SCHRAVEN EN GEZELLEN'
jaargang 11, nummer 64, nr. 4 2019
Uitgave van de 'Mgr. Schraven Stichting'

terug naar inhoudsopgave

een andere bisschop Schraven in Azië

In 1942 drong Japan de Filippijnen binnen. Het was het begin van de Tweede Wereldoorlog in de Pacific. De oorlog overviel ook de van oorsprong Duitse bisschop Finnemann. Ook al was hij zelf Duitser en was zijn vaderland een bondgenoot van Japan, toch had hij niets op met Japan, op dat moment overwinnaar in Azië. De bisschop hield zich meer bezig met liefdadigheidswerk. Tijdens de oorlog ging hij drie keer naar de hoofdstad Manilla met het verzoek te mogen aftreden. Maar hij kreeg te horen dat 'nu meer dan ooit herders bij hun kudde moesten blijven'.

De Japanners waren zich heel goed bewust dat bisschop Finnemann een voortreffelijk redenaar was en invloed had op de massa's mensen. Zij dwongen hem vanaf de preekstoel de mensen te vragen de Japanners te steunen. Maar Mgr. Finnemann weigerde fel en zei in alle eerlijkheid: 'Ik zal in mijn preek de Filippino's de weg wijzen van respect en eerbied voor de mensen zonder te vervallen in misdaad en moord. Ik zal hen vrede voorhouden en vragen af te zien van plundering, bedrog en diefstal. Niets anders!'. Bisschop Finnemann werd door zijn medebroeders geadviseerd om uit veiligheid weg te gaan, maar hij weigerde. Hij zei hen: 'Geen twijfel over mogelijk. Ik zal mijn plicht als bisschop volbrengen. Ik zal vechten voor mijn parochianen en voor het eiland Mindoro. Zelfs als ze me doden'. Bisschop Finnemann meende deze woorden.

De oorlog vroeg zijn tol in Mindoro speciaal bij vrouwen en kinderen. Sommige katholieke scholen werden omgevormd tot bordelen voor kinderen. Vrouwen en speciaal jonge meisjes werden misbruikt, verkracht en tot seksslavinnen gemaakt. Bisschop Finnemann verzette zich fel tegen dit misbruik en een aantal keren kwam hij tussen beide en klaagde soldaten aan om jonge meisjes vrij te laten die gedwongen werden seksslavin te worden. Dit maakte hem in toenemende mate onpopulair bij de Japanners. Zij begonnen hem te treiteren toen ze zich realiseerden dat de in Duitsland geboren bisschop een Filippijns staatsburger geworden was.

Het hoogtepunt werd bereikt toen een angstige man naar bisschop Finnemann rende om hulp. Een getrouwde Japanse soldaat viel voor zijn dochter en wilde haar tegen elke prijs hebben. De dochter, een fatsoenlijke jonge vrouw opgevoed volgens de katholieke leefregels, wilde geen compromis sluiten. Maar haar weigering zou ten koste gaan van de hele familie. De bisschop gaf de vader het wijze advies zijn dochter naar de bergen te laten vluchten, om de fysieke gevaren te trotseren voordat ze voor morele uitdagingen kwam te staan. En zo gebeurde. De Japanse soldaat werd woedend en wilde weten waar het meisje was. Snel hoorde hij dat bisschop Finnemann achter de verdwijning van het meisje zat. Hij wilde zijn woede op de bisschop botvieren.

Op een dag kreeg bisschop Finnemann Japans bezoek om het klooster van de zusters te huren om het in een bordeel te veranderen. Dit riep bij de bisschop woede op. Hij reageerde: 'In dat geval kunnen jullie het huis niet krijgen. Nooit met mijn instemming'. Ze dwingen te tekenen. Dit nieuws verspreidde zich onder de gelovigen van de stad. Het maakte zo'n indruk dat de Japanners nepnieuws over de bisschop verspreidden:

Op 26 oktober 1942 zette men hem op een patrouilleboot naar Manilla. De bisschop zou op weg naar Manilla voor een eenvoudig onderzoek besloten hebben zelfmoord te plegen door van het schip te springen. Door de Japanners werd daarna gemeld dat de bisschop dood was.

Een later verslag echter beschrijft wat er écht gebeurde en hoe hij stierf: 'De soldaten bonden zijn handen en voeten, bonden het lichaam op een grote steen en lieten hem overboord vallen in de diepte van de zee'.

Dit nieuws verspreidde zich als een lopende vuur over heel Manilla. Iedereen was er zich van bewust wat het betekende Japan en de militairen te weerstaan.

Voor bisschop Finnemann is in 1999 een zaligverklaringproces gestart en afgerond. Rome heeft negen jaar geleden groen licht gegeven.