Biografie bisschop Frans Schraven

De verwachting is dat in het voorjaar volgend jaar de biografie ter perse gaat en daarmee is de uitgave van het boek klaar. Het vergde een grondig onderzoek. Hulde aan de biograaf Dr. Prof. Jan Jacobs. Een presentatie met een symposium voor genodigden is in voorbereiding. In enkele eerder verschenen afleveringen van deze nieuwsbrief heeft Jan Jacobs verteld over de geboorte en jeugdjaren van Frans Schraven (1873-1892); zijn verblijf in Parijs (1894-1899); zijn deelname aan het Eerste Chinees Concilie in Shanghai (in 1924); en zijn vakantietijd in Europa (in 1925-1926). Inmiddels is de biografie nagenoeg voltooid. In de aanloop naar de verschijning ervan die voorzien is in het voorjaar van 2025, lichten we in deze Nieuwbrief alvast een tipje van de sluier en publiceren we de tekst waarmee het eerste, inleidende hoofdstuk van zijn boek begint.

Een tweede leven voor bisschop Frans Schraven (1873-1937)

In enkele eerder verschenen afleveringen van deze Nieuwsbrief heb ik al eens iets verteld over de geboorte en jeugdjaren van Frans Schraven (1873-1892); zijn verblijf in Parijs (1894-1899); zijn deelname aan het Eerste Chinees Concilie in Shanghai (in 1924); en zijn vakantietijd in Europa (in 1925-1926). Maar dat waren niet meer dan losse inkijkjes in een levensverhaal waarmee uiteindelijk een periode van in totaal 63 jaar wordt bestreken. De levensloop waarvan dat levensverhaal de neerslag vormt, begon op 13 oktober 1873 in een kasteelboerderij in Lottum en werd op 9 oktober 1937 op heel gewelddadige wijze afgebroken in Chengtingfu, een bescheiden provinciestad in Noord-China. ‘Wat zegt dat gewelddadige levenseinde over zijn leven’, was een van de vragen waarmee ik in februari 2022 mijn onderzoek naar leven en werken van Frans Schraven begon. Daar kwamen gaandeweg meer vragen bij. Die betroffen uiteraard vooral zijn verblijf in China vanaf eind 1899. Hoe heeft hij daar hetgeen hij als zijn roeping zag, in praktijk kunnen brengen: eerst als eenvoudige missionaris; toen als rechterhand van zijn bisschop; vervolgens als (assistent-)procurator en tenslotte zelfs als bisschop? Al die vragen heb ik in de titel van mijn biografie Op missie in het Rijk van Meester Kong. De roeping van Frans Schraven (1873-1937) als het ware samen willen brengen. Inmiddels is die biografie nagenoeg voltooid. In de aanloop naar de verschijning ervan die voorzien is in het voorjaar van 2025, wil ik nu al vast een tipje van de sluier oplichten. In deze aflevering van de Nieuwsbrief doe ik dat met het stukje tekst waarmee het eerste, inleidende hoofdstuk van mijn boek begint.

‘Na een zeereis van 34 dagen arriveerden vier jonge lazaristen-missionarissen op 30 september 1899 in de Zuid-Chinese handelsmetropool Shanghai. Het waren Frans Schraven uit Lottum (Nederland), Cyprien Aroud uit Lyon (Frankrijk), Francesco Pistone uit Cavallermaggiore (Italië) en Ernst Gärtner uit Luxdorf (Oostenrijk). Zoals toen in lazaristenkring gebruikelijk was, werden zij tijdens hun reis ‘gechaperonneerd’ door een oudere medebroeder die na een verlofperiode in Frankrijk de lange, soms saaie bootreis Marseille-Shanghai voor de tweede maal maakte. Maar diens naam wordt nergens genoemd. Van de vier die nu voor het eerst voet op Chinese bodem zetten, was Frans Schraven de oudste. Hij kwam uit een boerengezin dat sinds 1879 een akkerbouwbedrijf runde in het stille buitengebied van het Noord-Limburgse Maasdorp Broekhuizenvorst. Maar na een vijftal jaren in het dichtbevolkte en rumoerige Parijs te hebben gewoond, zal hij bij het van boord gaan niet geschrokken zijn van het lawaaierige gekrioel op en rond het havenfront. Toch zal hij, geconfronteerd met die kakofonie aan vreemde en onbegrijpelijke woorden en klanken opgelucht zijn geweest, toen hij aan de kade een Franse medebroeder zag staan, die in Shanghai woonde en werkte. Die wist de nieuwkomers snel uit de drukke mensenmassa op het havenhoofd vandaan te loodsen.’

Wat er aan die lange bootreis vanuit Marseille voorafging, wat er onderweg allemaal plaatsvond en hoe Frans uiteindelijk op de plaats van bestemming aankwam, komt elders in de biografie aan de orde.

Dr. Jan Jacobs