Mgr. Schraven herdenking homilie (preek), 12 oktober 2025

Een revolutie van hoop en tederheid

Er zijn momenten in de geschiedenis waarop één enkel leven, aangeboden in stilte en opoffering, luider spreekt dan welke preek ook. Vandaag herdenken we zo’n leven: dat van Mgr. Frans Schraven, Lazarist bisschop en missionaris, die in 1937 in China stierf, niet om politieke of ideologische redenen, maar uit eerbied voor de menselijke waardigheid. Toen soldaten eisten dat hij een groep vrouwen zou uitleveren, kwetsbaar, machteloos en voorbestemd voor misbruik, weigerde hij. Hij ging tussen het geweld en de onschuld in staan. En daarvoor betaalde hij met zijn leven. Maar hij stierf niet in nederlaag. Hij stierf in trouw. Hij stierf voor de levens die door de Schepper met waardigheid waren doordrenkt.

In het licht van zijn offer worden we herinnerd aan een lied dat door de eeuwen heen heeft geklonken, dat van de heilige Franciscus, een lied dat de hele schepping als familie beschouwt: de zon en de maan, de wind en het water, zelfs de dood zelf. Het is een lofzang van verwondering en nederigheid, die alles wat bestaat verheft als een weerspiegeling van Gods goedheid. In deze visie is niets zonder waardigheid; niets ligt buiten het bereik van genade. En toch staat deze lofprijzing niet los van het lijden. Ze komt zelfs voort uit pijn, zelfs wanneer ze verkeerd begrepen wordt. Misschien is dat wel de reden waarom zo’n lied ons hart nog steeds raakt, omdat het de wereld met open ogen durft te bekijken en toch met vreugde reageert. Niet uit naïviteit, maar uit genade.

Ook Mgr. Schraven zag de wereld helder. Hij zag de opkomende golf van geweld, de minachting voor het leven, de wreedheid van oorlog. Maar in plaats van zijn hart te sluiten, opende hij het juist nog meer. In plaats van zich terug te trekken, stapte hij naar voren. En op dat moment van beslissing werd hij niet alleen een martelaar, maar ook een profeet, een profeet van tederheid.

Dit is waar wijlen paus Franciscus ons in onze tijd toe opriep: een revolutie van tederheid. In een wereld die zo vaak koud en onverschillig is, waar het lijden van de armen, het geschreeuw van vluchtelingen en de wonden van onze kwetsbare aarde worden overstemd door lawaai en afleiding, worden wij opgeroepen om niet met afstandelijkheid te reageren, maar met barmhartigheid. Niet met angst, maar met solidariteit. Paus Franciscus herinnerde ons eraan dat deze reactie meer moet zijn dan emotie. Het moet actie worden, concreet, moedig, medelevend. Hij droomde van mensen die zich inzetten voor gerechtigheid, voor de zorg voor de schepping en voor de bescherming van de waardigheid van elk menselijk leven, van ongeborenen tot ouderen, van mensen die in sloppenwijken leven tot mensen die ontheemd zijn door klimaatrampen.

Deze visie is wat de paus een integrale ecologie noemde, waarin de bescherming van de natuur en de verdediging van de armen bij elkaar horen, voortvloeien uit hetzelfde evangelie en dezelfde Schepper weerspiegelen. Mgr. Schraven begreep dit intuïtief. Hij hield geen toespraken over de waardigheid van vrouwen ; hij gaf zijn leven voor hen. Hij bewonderde de schepping niet alleen ; hij zag haar weerspiegeld in de gezichten van degenen die hij geroepen was te dienen. Zijn leven was geen betoog, maar een lied. Een lied geworteld in lofprijzing en verzet; een lofzang op barmhartigheid.

Vandaag, nu we geconfronteerd worden met zoveel onderling verbonden crises: oorlog, klimaatverandering, armoede, uitbuiting, wordt de Kerk opgeroepen om opnieuw te zingen met levens zoals dat van Schraven. Levens die zeggen: niemand is wegwerpbaar. De aarde is niet van ons om te verwoesten. God is aanwezig waar de wereld lijdt. Wij worden geroepen tot diezelfde bekering van hart. Niet alleen om onze manier van denken te veranderen, maar ook onze manier van leven. Om met minder te leven, zodat anderen in waardigheid kunnen leven. Om elke persoon niet als een last te zien, maar als een broeder of zuster. Om niet langer de roep van de schepping te negeren, maar juist te werken aan haar genezing. In een tijd zoals de onze waarin macht vaak wordt geprezen, koos Mgr. Schraven voor kwetsbaarheid. In een wereld waarin wreedheid normaal is, koos hij voor tederheid. En daarmee werd hij een levende echo van Christus, die zei: “Wat je voor een van deze minsten doet, doe je voor mij” (Mattheüs 25:40).

Laten we Mgr. Schraven dus niet alleen herinneren als slachtoffer van geweld, maar ook als getuige van hoop. Een man die op het donkerste moment het licht van het evangelie door zich heen liet schijnen. Een man die ons eraan herinnert dat heiligheid niet ver weg is ; we vinden het in de keuzes die we maken, vooral als die ons iets kosten. Moge zijn nagedachtenis in ons die revolutie van tederheid teweegbrengen die de wereld zo hard nodig heeft, waar gerechtigheid en mededogen hand in hand gaan, waar de schepping wordt beschermd en waar elk leven, hoe klein of gebroken ook, als heilig wordt gekoesterd. Moge ons eigen leven, net als het zijne, een loflied worden, een loflied van hoop en tederheid.

Rafael Isharianto, c.m.